Yerlilik ve Yabancılık Arasında Bir Boykot Ürünü Olan Coca-Cola

07 Ekim 2023'te başlayan Filistin-İsrail Savaşı ile birlikte Coca-Cola Filistin hassasiyeti olan bütün çevreler tarafından boykotun merkezine konmuştur. Özellikle Coca-Cola'nın doğrudan bir İsrail şirketi olduğu, her Coca-Cola şişesinin İsrail ordusuna kurşun olarak gittiği tartışılmıştır.

Aslında Coca-Cola ne doğrudan yabancı bir firma olan bir İsrail ürünüdür, ne de doğrudan doğruya yerli bir üründür. 

Coca-Cola Amerika merkezli bir anonim şirkettir. Yani bir tane sahibi yok, milyonlarca hissedarı olan sahipleri var. Bu hissedarlar ise New York Borsası'ndaki temettü paylarıyla Coca-Cola üzerinden kâr elde etmektedirler. 

Örneğin Amerika merkezli Coca-Cola'nın bir diğer hissedarlarından olan şirketlerden birisi ise Wall Street Kurdu olarak bilinen ve Bill Gates'in yakın arkadaşı olan Warren Buffett'ın sahibi olduğu Berkshire Hathaway Inc. adlı şirkettir. Bu şirketin de kendi içinde barındırdığı ve sahibi olduğu birçok hisse payları olan başka şirketler vardır. Örneğin Berkshire Hathway Inc. Amerika'daki ünlü gıda firması Kraft Heinz Company ve teknoloji devi Apple'a sağladığı yatırımlarla hisselere sahiptir.

Berkshire Hathaway Inc.'in sahibi Warren Buffett, bir Yahudi veya İsrailli değil ama İsrail'deki metal işleme şirketi olan Iscar'ı 4 milyar dolara satın almıştır. Bu şirketi satın almasıyla İsrail devletine 1 milyar dolarlık vergi kazandıracak.

Buffett'ın inancı agnostik olsa da hayatında Yahudilerle çok iç içe olmuş. Kazancı yıllık 30 bin dolardan ibaret olan bir hahama yatırım işini öğreterek onu milyoner bile yapmış. Hatta Buffett Yahudilerle olan iş ortaklıklığını ilerletmek için Yahudi cemaatine ve sinagoglarına bağış da yapmıştır. [1]

Amerika merkezli Coca-Cola'nın diğer hissedarları ise The Vanguard Group ve BlackRock adlı iki firmadır. The Vanguard Group'un kurucusu John C. Bogle adlı Amerikalı bir iş insanıdır. 2019 yılında kanser sonucu 89 yaşında hayatını kaybetmiştir. Blackrock'un kurucusu ise Larry Fink adlı Yahudi bir iş insanıdır. Blackrock yaptığı açıklamada Filistin-İsrail Savaşı'nda İsrail'i desteklediklerini açıklamıştır. [2]

Blackrock'un değeri ise 10 trilyon dolara yaklaşmaktadır. Neredeyse Amerika Birleşik Devletleri'nin Gayrı Safi Yurt İçi Hasıla'sının üçte biri kadar.

TÜRKİYE'DE SATILAN COCA-COLA'NIN SAHİPLERİ KİMDİR?

Şimdi gelelim Coca-Cola'nın Türkiye ayağına... Türkiye'de üretilen Coca-Cola'nın %50,3 oranındaki ortağı AK Parti hükümetine yakınlığıyla bilinen Anadolu Grubu adlı holdingtir. Bu holdingin sahipleri ise Kamil Yazıcı ve İzzet Özilhan adındaki iki ortaktır. Bu holding aynı zamanda TOGG marka yerli arabaları, Efes adlı biraları, Adel marka kalemleri de üretmektedir. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da geçmişte Coca-Cola fabrikası açılışına katılmıştır. 

Türkiye'de üretilen Coca-Cola'ya ise Amerika'daki The Coca-Cola Company %20,1 oranında ortaktır. Geriye kalan %29,6 oranındaki hisse ise İstanbul Borsası'ndaki (BIST) halka açık hisselerden oluşur ve halka temettü sağlamaya çalışır. Yani Türkiye'de üretilen Coca-Cola'ya büyük oranda Türk ortaklığı vardır. The Coca-Cola Company'nin eski CEO'Su Muhtar Kent bir Türktür ve onun babası Necdet Kent Marsilya'da Türkiye konsolosluğu görevi yaparken birçok Yahudi'yi Nazi zulmünden kurtarmıştı. Bu yüzden Muhtar Kent ve ailesine Yahudi topumu tarafından sempatiyle bakılır. Coca-Cola'da özellikle Blackrock gibi çok uluslu bir şirketin etkisi olduğu için dileyen arkadaşlar bu markayı boykot edebilir.

[1]: https://jewishjournal.com/news/united-states/13198/

[2]: https://www.aslinda.com/blackrock-israil-mali-mi-israili-destekliyor-mu